
در وسط میدان "رومر" در فرانکفورت بر روی زمین این لوح یادبود مرا میخکوب کرد و به این فکر انداخت که چرا انسانها از تجارب یکدیگر نمیآموزند؟ چرا باید همان مصیبتهائی را که یک ملت کشیده ملت دیگری دقیقاً آنرا تجربه کند؟ آیا مقصر سیاستمداران هستند که نمیگذارند این تجارب منتقل شوند و یا ما خود مقصریم که همانطور که در پست قبلی گفتم جا افتادن قرمه سبزیمان برایمان مهمتر است و یا هر دو؟
در هر حال بر روی این لوح سه کتاب در شعلههای آتش به تصویرکشیده شده و نوشته شده در اینجا در تاریخ می ١٩٣٣ کتابهای نویسندهگان، دانشمندان، روزنامهنگاران و فیلسوفان به دست نازیها سوخته شد. در حاشیه آن هم نوشتهای از "هانریش هاینه " شاعر بزرگ آلمانی درج شده که در سال ١٨٢٠ گفته است. وی با اشاره به مصائبی که انسانها پس از انقلاب فرانسه و بعد از روی کار آمدن ژروندیستها متحمل شدند و عیناً هم بعد از انقلاب آلمان هم در آلمان تکرار شد میگوید:
این فقط یک مقدمه بود، آنجائیکه کتابها سوزانده شوند در آخر انسانها هم سوخته خواهند شد.